პირველ რიგში კომპიუტერის ყიდვისას უნდა გაანალიზოთ ნაყიდ კომპიუტერს მომავალში რისი გაკეთება მოუწევს. საოფისე სამუშაოს შეასრულებს და ინტერნეტში იძრომიალებს, თუ სერიოზულ თამაშებთან მოუწევს ურთიერთობა, შეიძლება 3D გრაფიკაში იმუშაოს ან თუნდაც იყოს ჰიბრიდული მანქანა და ყველაფერი ერთად აკეთოს.
მოკლედ ამის შემდეგ მოგიწევთ დაფიქრდეთ რა შემთხვევაში რა ნაწილზე გაამახვილოთ ყურადღება.
მე გეტყვით რა ნაწილი რაზე აგებს პასუხს და დანარჩენი თქვენზე იყოს…
მონიტორი
ჩვენი პირველი თემაა ერთ-ერთი ყველაზე დიდი პერიფერიული ნაწილი – მონიტორი. მოკლედ, უნდა დაფიქრდეთ რამდენხანს მოგიწევთ მონიტორთან ჯდომა. ეს იქნება რამდენიმე საათი თუ კვირაში 7 დღე, დღეში 24 საათი.
მონიტორები დღესდღეობით ძირითადათ იყოფა ორ სახეობად, კინესკოპიან CRT და თხევად კრისტალურ LCD მონიტორებად. თუმცა სხვა სახეობებიც არსებობს.
კინესკოპიანი (CRT) მონიტორი
მისი ხარისხი ძირითადათ ფასდება ეკრანის განახლების სიხშირით და ეკრანის ზედაპირის სიბრტყით. თუმცა ასეთი მონიტორები გამოირჩევა შედარებით დიდი ელექტრომაგნიტური გამოსხივებით ვიდრე თხევად კრისტალური (LCD) მონიტორები.
ლეგენდა იმის შესახებ რომ კაკტუსი ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას აგარიდებთ არ შეესაბამება სიმართლეს, კაკტუსი ნამდვილად შთანთქავს გამოსხივებას როგორც ყველა მცენარე მზისგან, მაგრამ ის მხოლოდ მის თავზე ზრუნავს და მისკენ მიმართულ რაოდენობას იღებს. ასე რომ შეტევა ისევ თქვენსკენაა ორიენტირებული.
ეკრანის განახლების სიხშირე იზომება ჰერცებში Hertz (Hz). რაც უფრო მაღალი აქვს მონიტორს განახლების სიხშირე მით უფრო ნაკლებად შესამჩნევად ციმციმებს ეკრანი თქვენი თვალისთვის და თვალიც ნაკლებად იღლება. დღესდღეობით გვაქვს საშუალოდ 60 (Hz)-დან 100 (Hz)-მდე მონიტორები გამოიყენება, შესაძლებელია უფრო მაღალი სიხშირის მონიტორებსაც შეხვდეთ.
ხშირად მონიტერების სიხშირე დამოკიდებულია ეკრანის დაყენებულ რეზოლუციაზე ანუ ასევთქვად გარჩევადობაზე, ეს შეიძლება იყოს: 640×480 ; 800×600 ; 1024×768 ; 1152×864 ; 1280×768 და ა.შ. მონაცემებში ხშირად შეგხვდებათ ასეთი აღნიშვნა მაგ: 1024×768 75 (Hz), ეს ნიშნავს რომ რეზოლუციაზე 1024×768 მონიტორს შეუძლია მაქსიმუმ 75 (Hz)-ზე მუშაობა. რეზოლუციის სიდიდე თავისთავად დამოკიდებულია ეკრანის დიაგონალის სიგრძეზე რაც იზომება დიუმებში და აღინიშნება ბრჭყალებით სიმბოლოთი. დღესდღეობით შეხვდებით: 15” ; 17” ; 19” ; 21” და უფრო დიდ ეკრანებს.
ესეც ჩვენი კუზიანი მონიტორი… ასეთ მონიტორებთან დიდხანს ჯდომას არ გირჩევთ (ისევ თქვენი თვალებისთვის ვამბობ.) და თუ მაინც გიწევთ მუშაობა დიდხანს, მაშინ გირჩევთ გარკვეული ინტერვალით 10-15 წუთი შეისვენოთ.
თხევად კრისტალური მონიტორი (LCD)
ეს არის თქვენთვის ცნობილი ყველაზე ბრტყელი მონიტორი. ასეთ მონიტორებს ზოგიერთი ”პლაზმურ ეკრანს” ეძახის ეს ტერმინი არასწორია!
მას ძირითადათ აფასებენ ზომით (დიაგონალზე), პიქსელის რეაქციის სიჩქარით, განათების და კონტრასტულობის რაოდენობით.
ეკრანი რაც უფრო მაღალ კონტრასტულია მით უფრო მკვეთრი, ადვილად გასარჩევი, ნაკლებად ბუნდოვანი ჩანს გამოსახულება. განათებას კი თქვენთვითონაც მიხვდებით.
ახლა მივხედოთ პიქსელის განახლების სიჩქარეს. პიქსელის განახლების სიჩქარე იზომება მილიწამებში, რაც უფრო ნაკლებ მილიწამიანია LCD მონიტორი მით უფრო კარგია მოძრაობითი გრაფიკული გამოსახულება. დღესდღებით შეხვდებით 12 და ნაკლებ მილიწამიან მონიტორებს. თუმცა გამონაკლისებიც არსებობს.
სულ ეს არის მონიტორების შესახებ, ახლა უშუალოდ კომპიუტერის ნაწილები…..
პროცესორი
პროცესორი არის ერთერთი მთავარი ნაწილი. თანამედროვე პროცესორებს შეუძლია ერთდროულად მილიაორდობით ოპერაციის შესრულება. პროცესორებს ძირითადათ ორი გიგანტი აწარმოებს, AMD და Intel-ი. დღესდღეობით Intel-ის სამომხმარებლო პროცესორები ძირითადათ იყოფა ორ კლასად Celeron და Pentium თუმცა არსებობს კიდევ მისი სხვა მრავალი ტიპიც. დღეს ამ ორ მოდელს განვიხილავთ.
მოკლედ პროცესორებს აფასებენ ძირითადათ სიხშირით და L2 (მეორე დონის) ქეშ მეხსიერებით. სიხშირე იზომება მეგაჰერცებში (MHz). შეხვდებით: 0.5 დან 3.6 და შეიძლება მეტ მეგაჰერციან პროცესორებსაც. თქვენთან ეხლა შეიძლება 50 და 60 მეგაჰერციანი პროცესორებია მაგრამ ჩვენთან ჯერ კიდევ 2007 წელია… რაც უფრო მეტია სიხშირე მით უფრო სწრაფია და სტაბილურია კომპი, თუმცა ამ პარამეტრებს სხვა ნაწილებიც განაპირობებენ.
L2 ქეშ მეხსიერება ეს არის დაახლოებით საწყობი სადაც ინახება ინფო პროცესების შესახებ, დიდი ქეში ზრდის თქვენი პროცესორის წარმადობას. ქეში რომელიც რამდენიმე კილობაიტია დაბლად ითვლება ხოლო თუ მეგაბაიტებზეა საუბარი ეს უკვე სხვაა… ეს არის Celeron-ისა და Pentium 4-ის ერთერთი განმასხვავებელი ელემენტი.
Celeron-ი ცოტა ნაკლებ სიმძლავრიანი კომპიუტერის შეძენის მსურველი ხალხისთვისაა გამოშვებული, შედარებით ნაკლები ფასი ღირს და შესაბამისად ნაკლები წარმადობა აქვს. Pentium 4- ი შედარებით ძვირია და დიდი წარმადობის მქონე. ასე რომ სადმე თუ სელერონს შემოგთავაზებენ და პენტიუმ ოთხიაო გეტყვიან ნუ დაიბნევით.
AMD- ს სამომხმარებლო მოდელებიც ძირითად ორი კლასია Sempron-ები ესაბამება Celeron-ის კლასს ხოლო უფრო თანამედროვე Athlon-ი Pentium-ს უწევს კონკურენციას. AMD – ს სხვა მრავალი მოდელიც გააჩნია.
პროცესორის ერთერთი პარამეტრია ასევე სოკეტი. სოკეტი ეს არის პროცესორზე კონტაქტების რაოდენობა, სოკეტი (ფეხების ჩასარჭობის რაოდენობა ბუდეში) თქვენს დედა დაფაზე უნდა ემთხვეოდეს სოკეტს (ფეხების რაოდენობას) პროცესორზე. ამისათვის შემოღებულია სტანდარტები. თანამედროვე პროცესორებს მაგ. სოკეტ LGA 775 ფეხების მაგივრად აქვს კონექტორები, LGA სწორედ ამის აღმნიშვნელია (მომრგვალებულ ფეხებს გავს), ეს განაპირობებს პროცესორის უსაფრთხოებას ბუდიდან ამოღება/ჩადებისას.
რჩევები
შეიძინეთ რაც შეიძლება თანამედროვე პროცესორი დიდი ქეშით (რა თქმა უნდა თქვენი ფინანსების შესაბამისობაში).
პროცესორს კარგი ქულერი (გაგრილების საშუალება) უნდა ჰქონდეს. ქულერი პასუხს აგებს ნაწილების (ამ შემთხვევაში პროეცესორის) გაგრილებაზე და სასერველია ეს უამღლეს დონეზე მოხდეს.
დედადაფა (Motherboard)
დედადაფა პასუხს აგებს ყველა მოწყობილობის ერთმანეთთან კავშირზე.
დედადაფა ბევრი კრიტერიუმით შეიძლება შეფასდეს, PCI სლოტების რაოდენობა, PCI-Express სლოტების მხარდაჭერა, გამტარისუნარიანობა, ზოგს ბევრი USB პორტი აწყობს და ა.შ.
PCI სლოტები საჭიროა სხვადასხვა მოწყობილობის ჩასაყენბლად კომპიში. ისინი დედადაფაზე განთავსებული, რიგში ჩამწკრივებული, ხშირად თეთრი ბუდეები არიან. მასში შეგიძლიათ შეაერთოთ ხმის დაფა (SoundCard) და სხვ.
ვიდეოდაფა ერთდება AGP სლოტში, თუმცა არსებობს ვიდეოდაფა PCI-Express სლოტებისათვისაც.
USB პორტები გამოგადგებათ ვებკამერის, ფლეშდისკის (ე.წ. ფლეშკის), ციფრული ფოტოკამერის, MP3 პლეერის და სხვა აპარატურის შესაერთებლად.
დედადაფის გამტარისუნარიანობა ჰერცებში იზომება, და იგი განაპირობებს მოწყობილობებს შორის კავშირის სისწრაფეს. რაც უფრო დიდია გამტარისუნარიანობა მით უფრო სწრაფია კავშირი მოწყობილობებს შორის.
რჩევები
რეკომენდირებულია გიგანტი ფირმების უახლესი მოდელის (რათქმაუნდა უახლეს პროცესორთან ერთად, სოკეტის გათვალისწინებით) დედადაფები მაგალითად: Asus, ASRock, Gigabyte, Intel, და სხვ.
ვიდეო ბარათი (Video Card)
ვიდეო ბარათი პასუხს აგებს გამოსახულების დამუშავებაზე და მის საჩვენებლად მონიტორისათვის მიწოდებაზე.
ძირითადი ვიდეო ბარათის მწარმოებლები არიან Nvidia და ATI.
ვიდეო ბარათი ფასდება მისი მეხსიერების მოცულობით და გრაფიკული პროცესორის სიხშირით. თქვენ შეხვდებით: 64 ; 128 ; 256 ; 512 ; 1024 (მბ) და უფრო დიდ მოცულობის მეხსიერების ვიდეოდაფებს (შეიძლება ურო ნაკლებსაც). ძლიერი გრაფიკული პროგრამების და თამაშების გასაშვებათ საჭიროა ძლიერი ვიდეოდაფა. რაც უფრო დიდია ვიდეოდაფის მეხსიერება და პროცესორის სიხშირე მით უფრო მაღალი ხარისხის გრაფიკის დამუშავება და ჩვენება შეუძლია მას.
როგორც წეღან ვახსენე ვიდეოდაფა ერთდება AGP სლოტში, თუმცა არსებობს ვიდეოდაფა PCI-Express სლოტებისათვისაც.
რჩევები
თუ გნებავთ ძლიერი ვიდეო დაფა, შეიძინეთ არანაკლებ 128-მბ მეხსიერებით DirectX 9.0 და შეიდერ 2.0-ის მხარდაჭერით.
დედადაფაში ინტეგრირებული ვიდეო ბარათები სუსტებია და ძირითადად სხვა ნაწილებს ართმევენ რესურსებს.
ოპერატიული მეხსიერება (RAM)
ნებისმიერი პროგრამა თუ ოპერაციული სისტემა, სამუშაოდ საჭირო ფაილებს აგროვებს ოპერატიულ მეხსიერებაში და შემდეგ იქიდან ეშვება. ოპერატიულის მეხსიერების ზომა იზომება მეგაბაიტბში. თქვენ შეხვდებით: 64 ; 128 ; 256 ; 512 ; 1024 და მეტ მეგაბაიტიანი მეხსიერების ოპერატიულებს.
რაც უფრო დიდია ოპერატიული მეხსიერება ერთდროულად მით უფრო მეტი პროგრამის გაშვების საშუალებას იძლევა კომპიუტერი. რაც უფრო მეტი მით უკეთესი!
ოპერატიულზე ცოტა ბევრია სასაუბრო (ასევე სხვა ნაწილებზეც), ასე რომ ამ თემასთან დაკავშირებით ცალკე სტატიას იხილავთ ჩვენს საიტზე.
რჩევები
სასურველია კომპში მინიმუმ 512 მეგაბაიტი ოპერატიული იყოს.
მყარი მეხსიერება (Hard Drive)
მყარი მეხსიერება (ე.წ. “ვინჩესტერი”) პასუხს აგებს ინფორმაციის შენახვა/მოწოდებაზე.
იგი ძირითადათ ოთხი ინტერფეისისაა (შეერთების მეთოდი): IDE , UDMA, SCSI და SATA .
მყარი მეხსიერება ძირითადათ ფასდება მოცულობით, ბუფერის ზომით და მაგნიტური დისკების ბრუნების სისწრაფით.
ბრუნების სიხშირის ერთეულია ბრუნი/წუთში. რაც უფრო მეტია ბრუნების რიცხვი მით უფრო სწრაფად ხდება ჩაწერა/წაკითხვა. არსებობს 5400 და 7200 ბრუნიანი დისკები. ასეთი სიჩქარეები ძირითადათ მიღებულია IDE ინტერფეისის “ვინჩესტერებისათვის”.
არის ასევე 10 000 და 15 0000 ბ/წ , ეს ციფრები SCSI ინტერფეისის დისკებში გამოიყენება. და შედარებით ძვირი სიამოვნებაა.
ინფორმაციის გადაცემის სისწრაფე IDE ინტერფეისზე არის: ATA/33 ; ATA/66 ; ATA/100 ; ATA/133 – ანუ 33, 66, 100, 122 მეგაბაიტი წამში. პირველი ორი გამტარისუნარიანობის დისკის მონახვა გაგიჭირდებათ.
SCSI ინტერფეისზე მიღებულია 160 მეგაბაიტი წამში.
შედარებით ახალი ტექნოლოგიაა SATA 1.0 და SATA 2.0 თეორიულად გამტარისუნარიანობა აღწევს 1.5 გიგაბაიტს წამში. ამასობაში შეცვლილია შეერთების ტექნოლოგია და მიღებულია რვა წვერიანი სადენი. SATA 1.0 და SATA 2.0 -ის გამოყენების შემთხვევაში ინფორმაციის გადაცემის სისწრაფე არის 150 და 300 მბ წამში.
მყარი დისკის მოცულება იზომება გიგაბაიტებში. ბაზარზე შეხვდებით: 20 დან 250, 320, 500-მდე გბ-ის ვინჩესტერებს, ანომალიებს არ ვთვლი.
ბუფერის ზომა განისაზღვრება მეგაბაიტებში, რაც უფრო დიდია ბუფერის მოცულობა მით უფრო მკვეთრად გაზრდით ვინჩესტერის წარმადობას.
რჩევები
სასურველია არ შეიძინოთ 8 მეგაბაიტზე ნაკლებ ბუფერიანი ვინჩესტერი.
გადადით SATA ტექნოლოგიაზე, ახალი და სწრაფი ტექნოლოგიაა.
ამის შემდეგ იმედია შეგექმნათ წარმოდგენა დაახლოებით როგორ კომპს ააწყობთ. გაითვალისწინეთ ყველა ნიუანსი, შეაფარდეთ თქვენს ფინანსურ შესაძლებლობებთან და ალბათ მიიღებთ ყველაზე ოპტიმალურ ვარიანტს.